Voordat we specifieker inzoomen op de situatie van sleutelberoepsgroepen op de Amsterdamse woningmarkt en de rol die voorrangsregelingen hierin kunnen spelen, bespreken we in dit hoofdstuk de context waarin deze situatie tot stand gekomen is. We plaatsen de ontwikkelingen in Amsterdam en de Metropoolregio Amsterdam (MRA) in internationaal perspectief. De meest relevante internationale context waarop we ons richten is Noordwest-Europa. Maar veel van de toonaangevende theorieën en ideeën over stedelijke ontwikkeling komen uit Noord-Amerika en deze zullen in dit hoofdstuk dus ook aan bod komen.  Hierbij is niet alleen de ontwikkeling van de stedelijke en regionale woningmarkt relevant. De ontwikkeling van de woningmarkt wordt sterk beïnvloed door sociaaleconomische ontwikkelingen en beleid op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal schaalniveau. We zullen daarom in dit hoofdstuk niet alleen recente trends in stedelijke woningmarkten bespreken, maar ook de sociaaleconomische ontwikkeling in steden en stadsregio’s en trends in stedelijke en regionale planning. Hoewel de verklaringen voor die trends en ontwikkelingen soms verder terug in de tijd kunnen liggen, focussen we vooral op de periode na de Tweede Wereldoorlog. Het hoofdstuk begint met een kort overzicht van recente trends in bevolkingsontwikkeling, economische ontwikkeling en ontwikkeling van woningvoorraad en woningmarkt in Amsterdam en de MRA. Dit wordt gevolgd door een bespreking van invloedrijke theorieën en debatten over stedelijke ontwikkeling in de internationale vakliteratuur en in hoeverre die de ontwikkelingen in Amsterdam en de MRA en daarmee vergelijkbare stadsregio’s kunnen verklaren. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een korte bespreking van stedelijk en regionaal planningsbeleid en woningmarktbeleid die ook belangrijke verklarende factoren in deze ontwikkelingen zijn geweest. Op de ontwikkeling van de woningmarkt van Amsterdam en de MRA zullen we in hoofdstuk 4 nader ingaan.

De vragen die we in dit hoofdstuk willen beantwoorden zijn:

Deelvraag 1: Welke structurele en bijzondere ontwikkelingen hebben tot de huidige situatie op de woning- en arbeidsmarkt van Amsterdam en de MRA geleid?

Deelvraag 2: Hoe is dat elders in vergelijkbare steden en wat doen zij om de positie van sleutelberoepen in hun stad veilig te stellen?