Beeld: Unsplash / Hush Naidoo Jade

3.3 Scenario's

Nadelen scenario 3

Voordelen scenario 3

De lijst met vitale processen verwijst niet direct naar een set beroepsgroepen. Zo is de voedselketen aangemerkt als vitaal, maar moet er alsnog worden gekozen welke beroepen vitaal zijn om de voedselketen te laten functioneren. Vallen supermarktmanagers, vrachtwagenchauffeurs of leveranciers van veevoer hier wel of niet onder, en waarom?

Betrekt ook andere vitale processen buiten de publieke sector in scenario 1. De lijst is opgesteld door de Rijksoverheid, wat afbakening makkelijk maakt en onderzoek of beleid ook een zekere mate van objectiviteit geeft. Bij argumentatie van de keuze kan naar de lijst van de Rijksoverheid worden verwezen.

Nadelen scenario 2

Voordelen scenario 2

Beroepen in de lage- en middeninkomens met de belangrijkste werklocatie in Amsterdam
Scenario 3: Keuze in dit onderzoek
Scenario 2: Beroepen in de vitale processen

Basisselectie: vitale processen (bijlage 1)

Maak niet de publieke functie leidend, maar benoem in plaats daarvan de lijst met vitale processen tot sleutelberoep. Dit betreft daarmee ook beroepen die nodig zijn voor het ophalen van vuilnis, voor drinkwater of de voedselketen, zoals supermarktmedewerkers en medewerkers van distributiecentra. Andere voorbeelden zijn havenarbeiders, ambtenaren die werken met toeslagen, en werknemers bij defensie.

Includeer: ‘Locatiegebonden’ beroepen

Betrek alle lage- en middeninkomens die hun belangrijkste werklocatie hebben in Amsterdam. Dit kunnen dus ook beroepen zijn uit de private sector.  Idee achter deze afbakening is dat het voor bepaalde beroepen van belang is dat ze dicht bij hun werk wonen, zoals mensen die nacht- of calamiteitendiensten draaien. Andere beroepen waarvoor het makkelijker is naar het werk af te reizen, worden dan buiten beschouwing gelaten.

Sommige werkenden in de sleutelberoepen werken op zzp-basis, en hebben daarom meerdere werklocaties. Deze zullen in dit scenario daarom niet onder sleutelberoepen vallen.

Dit scenario gaat voorbij de scheiding tussen wat wel of niet behoort tot de publieke sector of het publiek belang. Het impliceert ook niet dat er een vitale functie bij gemoeid is. Hiermee is het een minder normatieve selectie dan scenario’s 1 en 2. Door de brede selectie kunnen ook minder voor de hand liggende beroepen uit het onderzoek naar voren komen. En ook de inkomensgrens maakt het makkelijker om de brede populatie in een beroepsgroep terug te brengen tot de lage- en middeninkomens die je wil onderzoeken.

Scenario 1: Beroepen werkzaam in publieke diensten / publiek belang

Nadelen scenario 1

Voordelen scenario 1

Uitbreidingen: eigen suggesties

Uitbreidingen op basis van literatuur

In dit scenario begeef je je in een normatieve discussie over welke beroepen er belangrijk zijn voor het publiek belang. Elke afweging welke beroepen er wel of niet het publieke belang dienen, dient onderbouwd te worden. En zo’n onderbouwing is een normatieve keuze.

De basisselectie zorg, onderwijs en politie wordt door meerdere overheden gebruikt en is ook in de wetenschappelijke literatuur zeer gangbaar. Hoewel er wat kan worden aangemerkt op de scheiding tussen publiek en privaat (zie paragraaf 3.2.1a), is het wel een die vaak wordt gehanteerd.

Uitbreiding 4: Vul publieke sector niet in als publieke werkgever, maar als werkzaam voor het publiek belang. Betrek bijvoorbeeld ook vuilnisophaaldiensten, kinderopvang en schoonmakers. Deze uitbreiding vraagt om een argumentatie wat als publiek goed geldt: de door de staat gefinancierde culturele sector (musea, theaters) zouden hier eventueel ook onder kunnen vallen.

Uitbreiding 1: Vul onderwijs breder in. Betrek bijvoorbeeld ook onderwijsassistenten of onderwijzers in het hoger onderwijs (hbo of wo).

Uitbreiding 2: Neem veiligheid breder, en betrek naast politie ook gevangenispersoneel en reclasseringsambtenaren.


Uitbreiding 3: Ga voorbij onderwijs, zorg en politie en betrek ook de brandweer, het openbaar vervoer of gemeentepersoneel.

Basis selectie: onderwijs (primair en secundair), zorg en politie

Ons onderzoek richt zich op de arbeids- en woningmarktpositie van sleutelberoepen. In dat kader raden wij het aan om alleen de lage- en middeninkomens als zodanig te benoemen. Ieder van de onderstaande scenario’s zou dan gecombineerd moeten worden met een inkomensgrens.

De paragrafen van dit hoofdstuk leiden tot een aantal scenario’s die als leidraad kunnen dienen voor het selecteren van sleutelberoepen in beleid of onderzoek. Er moet rekening gehouden worden met het feit dat ieder scenario ook bepaalde beroepsgroepen uitsluit. Wij raden aan te benoemen welke groepen niet worden meegenomen en dit van een argumentatie te voorzien. Dit vergroot niet alleen de transparantie van de keuzes, maar zorgt er ook voor dat dit soort uitgesloten groepen in vervolgonderzoek of toekomstig beleid mogelijk wel een plek kunnen krijgen.